Κατάθλιψη και Διαβήτης: Ενημέρωση, Πρόληψη, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χρειάζεται τεράστια αποθέματα ψυχικής δύναμης. Τα σωματικά συμπτώματα που προκαλεί είναι γνωστά στους ασθενείς. Επιπρόσθετα, ο φόβος της ιδιαιτερότητας μπορεί να έχει επιπτώσεις στην προσωπικότητα του πάσχοντα. Η αδυναμία αποδοχής της πάθησης, πολλές φορές οδηγεί σε παθητικότητα, θυμό, απελπισία και φόβο για το μέλλον. Οι πιθανές επιπλοκές του (καρδιοπάθεια, νεφροπάθεια, κ.α.) αυξάνουν το κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών. Έτσι λοιπόν, κατάθλιψη και διαβήτης συνδέονται, όπως επίσης συνδέονται με τις διαταραχές διατροφής και άγχους.

Αίσθηση ότι χάνουμε τον έλεγχο 

Οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να νοιώθουν ότι έχουν την κατάσταση υπό έλεγχο και δεν τους αρέσει όταν αυτή ξεφεύγει. Πολλοί νοιώθουν ότι δεν ελέγχουν πια το σώμα τους. Ο διαβητικός δεν μπορεί να φάει όσο και όποτε θέλει και πρέπει να ακολουθεί ένα ιδιαίτερο διαιτολόγιο. Επίσης, η ιατρική παρακολούθηση, φαρμακευτική αγωγή, καθημερινή άσκηση και οι συνεχείς εξετάσεις, επιβαρύνουν την καθημερινότητα των ασθενών. Έτσι, η απώλεια μιας ανέμελης ζωής οδηγεί σε έντονα συναισθήματα θλίψης και απογοήτευσης.

Οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης. Επιπλέον, τα άτομα με κατάθλιψη φαίνεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.  Είναι πιο δύσκολο για έναν διαβητικό που εμφανίζει σωματικές και διανοητικές δυσλειτουργίες, να ακολουθήσει τη διατροφή και τη φαρμακευτική αγωγή που απαιτείται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο διαβήτης να βγαίνει όλο και περισσότερο εκτός ελέγχου και οι ασθενείς με την σειρά τους να νοιώθουν όλο και χειρότερα. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος διαβήτη και κατάθλιψης, όπου η κατάθλιψη περιορίζει την φυσική δραστηριότητα και αυξάνει την υπερφαγία, παχυσαρκία και το κάπνισμα.

Πίεση του καθημερινού ελέγχου

Ναι, είναι σημαντικό να ελέγχουμε τακτικά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Εάν όμως επικεντρωθείτε υπερβολικά σε αυτό τότε άθελα σας ενισχύεται την καταθλιπτική συμπτωματολογία. Κάποιοι ασθενείς έχουν την αίσθηση ότι αν οι μετρήσεις τους δεν είναι οι ενδεδειγμένες καθημερινά, τότε η υγεία τους διατρέχει σημαντικό κίνδυνο. Προσπαθήστε να δείτε τα πράγματα από απόσταση. Προφανώς, ο διαβήτης σας αναγκάζει να λειτουργείτε κάτω από απαιτητικές συνθήκες. Παρ΄όλα αυτά, δεν πρέπει να τον αφήσετε να κυριεύσει τη ζωή σας. Είναι στο χέρι σας να ελέγχετε εσείς τον διαβήτη και όχι το αντίθετο. 

Η τήρηση του πλαισίου ρύθμισης του διαβήτη δεν πρέπει να γίνεται εμμονή. Ακολουθείστε απλά τις οδηγίες του διαβητολόγου σας που θα σας βοηθήσουν να τον διαχειριστείτε καλύτερα. Ακόμα και όταν είναι όλα τέλεια και έχετε ελέγξει τον διαβήτη σας μπορεί να έχετε συναισθηματικές μεταπτώσεις, να νοιώθετε θυμό, απογοήτευση, απόγνωση. Αυτό είναι απολύτως κατανοητό. Τόσο ο διαβήτης όσο και η κατάθλιψη είναι διαχειρίσιμα. Έρευνες έχουν δείξει ότι η θεραπεία της κατάθλιψης σε άτομα με διαβήτη μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της νόσου.

Κατάθλιψη και Διαβήτης: Ποια είναι τα συμπτώματα

Το πρώτο βήμα είναι να καταλάβουμε πότε μπορεί να έχουμε κατάθλιψη. Παρατηρήστε αν έχετε αυτά τα συμπτώματα:

• Δεν νοιώθουμε ευχαρίστηση από τις δραστηριότητες που παλιά μας ευχαριστούσαν 
• Αλλαγή στον ύπνο – αϋπνίες, συχνές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου, αυξημένη υπνηλία ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας 
• Πρόωρη αφύπνιση – ξυπνάτε πιο νωρίς από συνηθισμένο και δεν μπορείτε να ξανακοιμηθείτε
• Αλλαγή στην όρεξη – τρώτε περισσότερο ή λιγότερο με αποτέλεσμα να χάνετε ή να παίρνετε βάρος 
• Απώλεια ενέργειας – νοιώθετε κουρασμένοι 
• Νευρικότητα 
• Ενοχές – νοιώθετε ότι δεν κάνετε τίποτα σωστά ή ότι είστε βάρος στην οικογένεια σας 
• Πρωινή μελαγχολία – νοιώθετε περισσότερο στεναχωρημένοι το πρωί παρά κατά τη διάρκεια τη ημέρας 
• Αυτοκτονικές σκέψεις – θέλετε να πεθάνετε ή να βλάψετε τον εαυτό σας 

Αν πέντε από αυτά τα συμπτώματα επιμένουν σε καθημερινή βάση για τουλάχιστον δυο εβδομάδες και δυσκολεύουν την καθημερινότητα και την φροντίδα του εαυτού σας, είναι πιθανό να έχετε κατάθλιψη. Όμως, μπορεί η αιτία να είναι κάποια άλλη διαταραχή, όπως αναιμία, υπέρ ή υποθυρεοειδισμός, ακόμα και κακή ρύθμιση του διαβήτη. Επισκεφτείτε τον ιατρό σας και ανακαλύψετε τα πραγματικά αίτια.

Κατάθλιψη και Διαβήτης: Παράλληλοι δρόμοι

Τα άτομα με διαβήτη παρουσιάζουν πιο συχνά κατάθλιψη από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Οι πιθανότητες αυξάνονται ακόμα περισσότερο όταν εμφανίζονται οι επιπλοκές του όπως διαβητικό πόδι, νεφρική ανεπάρκεια, έμφραγμα μυοκαρδίου, κ.α. Όμως και η κατάθλιψη επηρεάζει τον διαβήτη. Άτομα με κατάθλιψη καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες και ασκούνται λιγότερο. Σταδιακά αποφεύγουν να συμμετέχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες και δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν σε απλές καθημερινές λειτουργίες. Επίσης, η δουλειά, το κοινωνικό περιβάλλον και η οικογένεια τους επηρεάζονται σημαντικά.

Αυτές οι δυσκολίες χειροτερεύουν την κατάσταση επιβαρύνοντας το αίσθημα της θλίψης. Υπάρχει ισχυρή συσχέτιση της κατάθλιψης και της κακής συμμόρφωσης στις οδηγίες του ιατρού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την κακή ρύθμιση του διαβήτη και την αύξηση του ποσοστού των επιπλοκών του. Μην διστάσετε να μοιραστείτε με τον θεράποντα ιατρό σας τα συμπτώματα. Ο ιατρός θα λάβει υπόψιν όλους τους παράγοντες και θα προτείνει την κατάλληλη θεραπεία. 

Μέτρα αντιμετώπισης

Στην περίπτωση που βιώνετε συμπτώματα κατάθλιψης και διαβήτη αναλάβετε δράση και φροντίστε την υγεία σας με:

• Σωματική δραστηριότητα
• Υγιεινή διατροφή
• Φαρμακευτική αγωγή
• Ποιοτικό ύπνο

Η κατάθλιψη θεραπεύεται, με κατάλληλη θεραπευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία. Αρκεί να γίνεται αντιληπτή έγκαιρα. Τα αισθήματα είναι φυσιολογικό μέρος της ζωής μας. Η αποδοχή και η συμφιλίωση με αυτά είναι το πρώτο βήμα στην επιτυχή αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του διαβήτη. 

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε ένα άρθρο για τον Διαβήτη στην Νηστεία πατώντας εδώ.