Ουρολοίμωξη: Αίτια, Κίνδυνοι, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Πρόληψη

Ουρολοίμωξη είναι η μόλυνση σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος από μικροοργανισμούς . Είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος λοιμώξεων μετά τις λοιμώξεις του αναπνευστικού. Ιδιαίτερα επιρρεπείς στις ουρολοιμώξεις είναι οι γυναίκες. Η πιθανότητα να παρουσιάσει έστω και ένα επεισόδιο ουρολοίμωξης μια γυναίκα είναι μεγαλύτερη από 50%.  Επίσης, τα συμπτώματα είναι έντονα και δυσάρεστα οπότε χρειάζεται η άμεση αντιμετώπιση της. 

Τα αίτια που την προκαλούν

Η πιο συχνή αιτία των ουρολοιμώξεων είναι τα βακτήρια. Πρωταγωνιστικό ρόλο από αυτά παίζει η Escherichia coli. Τα μικρόβια αυτά αποικίζουν το έντερο και υπό συνθήκες κακής υγιεινής μπορεί να εισέλθουν αρχικά στην ουρήθρα. Υπό κανονικές συνθήκες τα μικρόβια απομακρύνονται με τα ούρα. Όταν όμως ξεπερνάνε τους φραγμούς της άμυνας του οργανισμού προκαλούν λοίμωξη. Στην ουρήθρα προκαλούν ουρηθρίτιδα και στην κύστη κυστίτιδα, που είναι και οι συχνότερες μορφές των ουρολοιμώξεων. Τα βακτήρια μπορούν να ταξιδέψουν προς τα πάνω και να προκαλέσουν μόλυνση στα νεφρά, δηλαδή πυελονεφρίτιδα. Άλλο μικρόβιο που προκαλεί συχνά ουρολοίμωξη είναι ο σταφυλόκοκκος, ιδίως το καλοκαίρι. Λιγότερο συχνά εμφανίζονται η κλεμπσιέλλα, ο πρωτέας κ.α. Μικροοργανισμοί όπως χλαμύδια, μυκόπλασμα, ουρεόπλασμα, ο ιός του έρπη είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενα και προκαλούν ουρηθρίτιδα. 

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου

Όλοι μπορούν να πάθουν ουρολοίμωξη, υπάρχουν όμως παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση της:

• Απόφραξη ουροποιητικού συστήματος (νεφρολιθίαση, στένωση ουρητήρων, υπερπλασία προστάτη) 
• Στάση ούρων με ατελή κένωση – νευρογενής κύστη, βλάβες σπονδυλικής στήλης 
• Ουροκαθετήρες – η τοποθέτηση ξένου σώματος αυξάνει τον κίνδυνο των ουρολοιμώξεων 
• Κακή υγιεινή της πρωκτογεννητικής περιοχής και κακές συνήθειες ούρησης. Συχνά οι γυναίκες όταν βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους αναβάλλουν την επίσκεψη στην τουαλέτα. Όμως και οι άνδρες ακολουθούν την ίδια τακτική για επαγγελματικούς λόγους (π. χ. οδηγοί)  
• Σεξουαλικές πρακτικές – μικροτραυματισμοί κατά τη διάρκεια της πράξης, αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή ευνοούν τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων 
• Σακχαρώδης διαβήτης – Ο σακχαρώδης διαβήτης ευνοεί την ουρολοίμωξη με πολλούς  τρόπους. Η γλυκοζουρία ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων στα ούρα. Η νευρογενής κύστη στα πλαίσια διαβητικής νευροπάθειας και το χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα είναι επίσης παράγοντες κινδύνου για λοιμώξεις του ουροποιητικού 
• Εμμηνόπαυση, χρήση αντισυλληπτικών και εγκυμοσύνη 

Ποια είναι τα συμπτώματα

Στο κατώτερο ουροποιητικό σύστημα (κυστίτιδα, ουρηθρίτιδα) τα κύρια συμπτώματα είναι η συχνοουρία με μικρές ποσότητες ούρων, αίσθημα καύσου ή πόνου κατά την ούρηση, θολά  ή αιματηρά ούρα με δυσάρεστη μυρωδιά, πόνος χαμηλά στην κοιλιά. Σπάνια προκαλεί πυρετό, συνήθως χαμηλή πυρετική κίνηση.  

Ο υψηλός πυρετός συνήθως υποδηλώνει ότι η λοίμωξη έχει εγκατασταθεί στο ανώτερο ουροποιητικό σύστημα (πυελονεφρίτιδα). Ο πυρετός συνοδεύεται με ρίγος και κρυάδες. Υπάρχει πόνος στην οσφύ, κοιλιακή χώρα και μπορεί να συνοδεύεται με ναυτία και εμετούς. Στην περίπτωση που δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα υπάρχει κίνδυνος σηψαιμίας.  

Σε ηλικιωμένους και μικρά παιδιά μπορεί να μην είναι έκδηλα τα κλασσικά συμπτώματα. Πυρετός άγνωστης αιτίας, υποθερμία, ανορεξία και υπνηλία μας υποψιάζουν πάντα για ουρολοίμωξη. 

Μερικές φορές υπάρχει παρουσία μικροβίων στα ούρα χωρίς τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης. Αυτό το ονομάζουμε ασυμπτωματική μικροβιουρία. Στην περίπτωση αυτή δεν χορηγείται η αντιβιοτική αγωγή.   

Επιπλοκές και πότε γίνονται επικίνδυνες

Ένα ποσοστό των ασθενών παρουσιάζει υποτροπές. Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις χαρακτηρίζονται όταν εκδηλώνονται 2 ή περισσότερα επεισόδια τους τελευταίους 6 μήνες ή 3 ή περισσότερα επεισόδια τους τελευταίους 12 μήνες.  

Εάν η ουρολοίμωξη δεν αντιμετωπιστεί σωστά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως βαρεία πυελονεφρίτιδα, σηψαιμία, περινεφρικό απόστημα, συχνές υποτροπές και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.  

Σε κάθε περίπτωση, όταν εμφανίζονται τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης πρέπει να απευθυνθείτε στον παθολόγο σας εντός του πρώτου 24ωρου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, απλές εξετάσεις όπως μια γενική αίματος και καλλιέργεια ούρων είναι αρκετές για να ανιχνευτεί το μικρόβιο και να χορηγηθεί η κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή. Για της λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού, η διάρκεια θεραπείας είναι 3 με 7 ημέρες. Οι λοιμώξεις του ανώτερου ουροποιητικού μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς νοσηλεία και η συνήθης διάρκεια τους είναι 15 ημέρες. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις με υπερπυρεξία, αφυδάτωση, υπόταση ή άτομα με σοβαρά συνοδά νοσήματα είναι απαραίτητο να μεταφερθούν στο νοσοκομείο και να λάβουν ενδοφλέβια αντιβιοτικά και υγρά.   

Η χρήση αντιβιοτικών χωρίς ιατρική συμβουλή οδηγεί σε αύξηση της αντοχής των μικροβίων. Η επιλογή του κατάλληλου αντιβιοτικού γίνεται βάσει των αποτελεσμάτων της ουροκαλλιέργειας και πάντα με οδηγίες του ιατρού σας. 

Με την κατάλληλη αγωγή τα συμπτώματα εξαφανίζονται μέσα στα πρώτα 24ωρα. Όταν τα συμπτώματα επιμένουν και παρουσιάζονται συχνές υποτροπές είναι απαραίτητος ο περαιτέρω απεικονιστικός  έλεγχος που θα κρίνει ο γιατρός σας.  

 Μετρά πρόληψης και αντιμετώπισης

Υπάρχουν ορισμένοι απλοί τρόποι που μπορούν να εφαρμοστούν στο σπίτι για την πρόληψη των ουρολοιμώξεων. Δείτε ποιοι είναι αυτοί:

• Κατανάλωση άφθονων υγρών 
• Ούρηση με την πρώτη επιθυμία. Επίσης κάθε φόρα πριν και μετά την σεξουαλική επαφή
• Αποφυγή της χρήσης αντισηπτικών και αποσμητικών στον κόλπο γιατί διαταράσσουν την φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου
• Αποφυγή των συνθετικών εσώρουχων 
• Κατανάλωση χυμού cranberry και προϊόντων που περιέχουν προβιοτικά (γιαούρτι, κεφίρ) 
• Σχολαστική υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής με κατάλληλα προϊόντα καθαρισμού

Στην περίπτωση που καταλάβετε ότι μπορεί να έχετε ουρολοίμωξη, επισκεφτείτε άμεσα το γιατρό σας και ακολουθήστε τις συμβουλές του.

Σας απασχολεί η σωστή διατροφή; Διαβάστε ένα ενδιαφέρον άρθρο 14 Συμβουλές για  Υγιεινή Διατροφή.

Ενημερωθείτε για τα ιατρεία μας Άλιμος εδώ και Σεπόλια εδώ.

Εάν σας άρεσε μοιραστείτε το με τους φίλους σας!